Debimetre, akışmetre ya da akış ölçer olarak da bilinir. Debimetre nedir kısaca bahsederek başlayalım yazımıza. Debimetre; gaz, sıvı ya da buhar gibi akışkanlığı olan, bir tesisat üzerinden geçen maddeleri birim miktar / birim zaman cinsinden ölçen cihaza verilen isimdir. Ölçüleri mekanik ya da elektronik olarak ölçer. Debimetre bir başka tanımla; bir gaz ya da sıvının hacmini ya da kütlesini ölçmek için kullanılan bir cihaz türüdür. Akış ölçer cihazlar belirli bir endüstriye bağlı olarak birden fazla isimle de ifade edilebilirler. Bu ifadeler yoğunlukla şunlardır; akış ölçer, akış göstergesi, sıvı ölçer, akış hızı sensörü ve benzeri gibi. Tüm bu farklı isimler aslında akış ölçer çatısının altına yer alır. Örneğin açık kanallar, akış ölçer cihazlar ile ölçülebilir ya da borularda bulunan sıvı ve gazın ölçülmesi için de kullanılabilir. Debimetre ne işe yarar sorusunun yanıtını da şu şekilde verebiliriz; debimetre, sıvı ölçümünün hassasiyetini, doğruluğunu ve çözünürlüğüne maksimum düzeyde iyileştirmek için kullanılır. Debimetrenin en büyük faydalarından biri de sıvının çözünürlük bakımından maksimum düzeyde olmasını sağlamasıdır. Debimetre cihazları değişik şekillerde tasarlanmış olan cihazlardır. Debimetre cihazları kimi zaman boru içerisine yerleşik şeklide ölçüm yapılarak kullanılır. Kimi zaman ise boru üzerinden ölçüm yapılabilir. Bu durum debimetre cihazının özelliklerine bağlı olarak değişir. Katı, sıvı ya da gaz halinde olan maddelerin akış hızını ölçen debimetre cihazları genellikle motor, kompresör, pompa ya da ısı değiştirme cihazları için kullanılan cihazlardır. Hem imalatın doğruluğunu ölçmeye yarar hem de ürün performansını değerlendirmek için kullanılır. Debimetrenin kullanıldığı alanlara baktığımızda daha çok makine mühendislerinin yoğun olarak kullandığını görmekteyiz.
Akış ölçümü birimleri nelerdir?
Yukarıda da sözünü ettiğimiz üzere debimetre tesisat üzerinden geçen gaz, sıvı ya da buhar gibi akışkanlığı olan maddeleri birim miktar / birim zaman cinsinden ölçmeye yarayan bir cihazdır. Debimetrelerin akış ölçümü birimleri vardır. Bu birimleri aşağıdaki gibi ifade etmek mümkündür.
- Litre / saniye cinsinden
- Litre / dakika cinsinden
- Litre / saat cinsinden
- Metreküp / dakika cinsinden
- Metreküp / saat cinsinden
- Kg / saat cinsinden
- Kg / dakika cinsinden
Debimetre çeşitleri nelerdir?
Anlık ve toplam akışların ölçülmesi ve veri bakımından değerlendirilmesine olanak sağlayan debimetre, otomasyon sistemlerinin önemli elemanlarından biridir. Debimetre nasıl çalışır sorusu için tek tip bir yanıt vermek doğru olmayabilir. Debimetre çeşitleri, farklı platformlarda ve değişen ihtiyaçlara göre alternatif içeren cihazlardır. İlk olarak ihtiyacın ne olduğunu tespit etmek önemlidir. İhtiyacınız olan debimetre cihazını seçerek öncelikli olarak yüksek verim elde etmiş olursunuz. Bu nedenle debimetre satın almadan önce debimetre çeşitlerini iyice incelemeli ve ihtiyaçlarınız doğrultusunda uygun olan debimetre cihazını temin etmelisiniz. Debimetre fiyatları, debimetre cihazının özelliklerine bağlı olarak çeşitlenecektir. Peki debimetre çeşitleri nelerdir? Debimetre çeşitlerinden bazılarını aşağıdaki gibi tanımlamak mümkündür.
- Elektromanyetik debimetre
Elektromanyetik debimetre nedir sorusunun yanıtını şu şekilde verebiliriz. Elektromanyetik debimetreler teknolojinin en üst düzeyde kullanıldığı debimetrelerdir. İletkenliği olan sıvıların akışlarının ölçümlenmesinde kullanılan cihazlardır. Elektromanyetik debimetreler Faraday’ın İndüksiyon Kanunu’na göre çalışan cihazlardır.
Ultrasonik debimetre, boru içerisinde yer alan sıvının boruya ve boru içinden geçen herhangi bir akışkana zarar vermeden akışkanın hızını, debisini, yönünü ölçen cihazlardır. Ultrasonik debimetre, borunun içinde akan sıvının hızını ve miktarını belirlemek için ses dalgalarını kullanır. Ultrasonik dalgalar gönderilir ve alınır bu sayede ölçümleme yapılır.
Türbin tipi debimetreler su arıtma ya da kaynak su üretim alanında çalışan işletmelerde sıkça kullanılır. Yüzme havuzlarında, sıvı dolum makinalarında, sıvıların yüksek basınç ve yüksek sıcaklıklarını ölçmeye yarar. Kolayca bağlanır ve bakım ihtiyacı duymaz.
- Pozitif deplasmanlı debimetre
Pozitif deplasmanlı debimetreler, kolay akmayan ve ağdalı olarak tabir edebileceğimiz sıvıların debi ölçümü için kullanılan cihazlardır. Tutkal, şurup, hidrolik, gres yağları, boyalar ya da katkı maddeleri gibi “kıvamlı” sıvıların ölçümü için en uygun akış ölçer tipidir.
Şamandıralı debimetreler, suyun debisini ölçmek için tercih edilen debimetre tiplerindendir. Sadece suyun debisi değil aynı zamanda hava ile ilgili ölçüm yapan türleri de bulunur.
Ayar vanalı debimetreler ise mekanik ölçümler yapmak üzere çalışır. Gaz debilerinin ayarlarını düzenlemek için tercih edilen debimetre türlerinden biri olarak karşımıza çıkar.
