Ev ya da iş yerlerinde oluşabilecek kazalar arasında risk düzeyi açısında yangınları ayrı bir yerde tutmak gerekiyor. Olası yangınlara karşı alınabilecek tedbirler, yangının maddi anlamda yaratacağı etkiyi düşürecektir. Özellikle endüstriyel alanlarda meydana gelebilecek bu tip felaketler, çok sayıda kişinin hayatını tehdit edebileceği gibi aynı zamanda maddi açıdan da belli bedeller ödetecektir. Hem Türkiye’de hem de dünyada insan sağlığını ya da güvenliğini tehdit eden konulara dair belli standartlar ve mevzuatlar oluşturulmuştur. İlgili standartlara uyum sağlanıp sağlanmadığı bağımsız kuruluşlar tarafından belli periyotlarla denetlenir.
EN 12845 Kapsamı
EN 12845 Standardı da bu bağlamda ele alınması gereken bir mevzuattır. Bu standarda uyum sağlayan işletmeler, kurumsal imajlarını pekiştirme noktasında önemli bir hamlede bulunmuş olur. Söz konusu mevzuat, kapsamlı yaşam koruma önlemlerini bünyesinde barındırır. Yangın püskürtme sistemlerini belli kurallar çerçevesinde düzenleyen standart, dizayn, kurulum ya da bakım süreçleri için bazı önerilerde bulunur. Bu anlamda da bir nevi rehber niteliğinde kabul edilir ve referans olarak görülür. Bina ya da iş yerlerinin püskürtme sistemlerinin en güvenli ve verimli bir şekilde çalışmasına olanak tanır. Mevzuatta Türkiye’de uygulanması gereken asgari koşullar resmi anlamda belirlenmiştir.
Yangına karşı mücadele etmek, olası senaryolara karşı gerekli önlemleri alabilmek, bina tekniklerinin ayrılmaz bir parçası olarak yorumlanır. Özellikle yeni ve modern bina yapılarında yangın durumlarına karşı sıkı önlemlerin alındığı görülür. Düzenlenen ve ülke çapında uygulanması gereken yönetmelikle hem can hem de mal güvenliği bir ölçüde koruma altına alınır. Türkiye özelinde bir yönetmelik birliği oluşturabilmek, Avrupa normları açısından da önemlidir.
Yangın Pompaları
Belli dönemlerde “Binaların Yangın Korumasına İlişkin Yönetmelik” adı altında çeşitli düzenlemeler yapılır. 9 Temmuz 2015 tarihinde son düzenlemeyle beraber alınan kararlar resmi gazetede yayınlanmıştır. Otomatik püskürtme sistemleri dışında dizayn, bakım ve kurulum gibi aşamalar, yangınla mücadele sürecinin resmi düzeyde temellerini oluşturur. EN 12845 standardı, Avrupa Standartlar Komitesi tarafından yayımlanmış mevzuatın kabulünü ifade eder. Bu standardın eklerle beraber toplamda yirmi ayrı bölümden oluştuğu görülür. Onuncu bölümde sadece yangın pompalarına dair yönergeler bulunur. Buna göre pompalar mutlak suretle Q-H eğrisine sahip olmak durumundadır. Debiden yola çıkarak basınç değerlerinin belirtildiği düzeyde olması gerekir. Eğer iki pompa söz konusuysa, bu pompaların her biri belirlenmiş olan debi basıncı bağımsız şekilde sağlamalıdır.
Üç pompanın olduğu alanlarda her pompa ayrı şekilde debinin yarısını sağlamakla yükümlüdür. Ayrıca pompalar mutlaka yangın koruması haricinde herhangi bir gaye için kullanılmayan, yangın direnci konusunda iyi bir bölüm içinde tutulmalıdır. Bu direnç süresi en az 60 dakika olarak belirlenmiştir.Salt pozitif emme basıncına ilişkin özel bir düzenleme kabul edilebilir. Bunun haricinde, negatif kodlardan emiş gibi durumlara mesafeli yaklaşılmalıdır. Aynı durum dalgıç pompa düzenlemeleri için de geçerlidir. Öte yandan emme borusunun çapına dair de kimi standartlar belirlenmiştir. Negatif kodlardan emiş yapan pompalara özel olarak pompa aktifleştirme tankları temin edilmelidir. Bu tanklar ayrıca sızıntı gibi özel durumlarda dahi çalışmaya devam eder ve bu sayede su kabı her daim dolu kalır.
Koruma Kontrol Panelleri
Koruma kontrol paneline dair de özel bilgilere yer verilmiştir. Buna göre elektrik besleme sistemi daimi olmak zorundadır. Elektrik beslemesi yalnızca pompa setinin kullanımına yöneliktir. Başka herhangi bir amaç için kullanılamaz. Tüm kablolar olası bir yangına karşı muhafaza edilmelidir. Kabloların diğer yandan tek parça halde olması da güvenlik açısından gereklidir. Yani bir başka deyişle kablolara ek yapılmamalıdır. Pano içinde yer alan sigortaların süre açısından dayanıklı olmaları gerekir. Burada 20 dakika kriter olarak baz alınmıştır. Elle harekete geçirildiği durumlarda motorun çalıştırılması ya da durdurulması mümkün olmalıdır.
Bir Türk standardı olan EN 12485, gerek koruma kontrol panosuna gerekse de yangın pompalarına ilişkin özellikleri tarif eder. Ayrıca mevzuat, elektriksel kablolama konusuna özel bir yer ayırır. EN 12485, gerekli tedbirleri eğitimler ve denetimlerle pekiştirir. Bu eğitim ve denetimler, hem yangın öncesini hem de sonrasını kapsar.
Yapı Ruhsatını Etkiliyor
Bağımsız kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen denetimler sonucunda kapsamlı bir raporlama hazırlanır. İşletmelerin bu rapor sonucunda mevzuata uygu davranıp davranmadığı saptanır. Eğer standarda uygun şekilde hazırlık yapılmamışsa yapı ruhsatı konusunda olumsuz yaklaşılır. Proje tadilatlarında ya da henüz yeni yapılan binalarda buna özel olarak dikkat edilir. İşletmelerin belli bir süre içinde eksiklerini yerine getirip yapı ruhsatına hak kazanabilirler. Tabi bu belli ölçüde bir zaman kaybına ya da maddi kayıplara yol açabilmektedir. Hem bu tip zaman kayıplarının önüne geçmek hem de kurumsal imaja zarar vermemek adına EN 12485’e uygun şekilde hareket edilmelidir.
Standarda uygun hareket etmek, büyük işletmeleri düşündüğümüz zaman yüzlerce işçinin güvenliğini yakından ilgilendirir. Türk ya da AB standartları özelinde düzenlenemezse evrensel düzeyde geçerliliği olan diğer standartlar da esas alınabilir. Metrolar, helikopter sahaları, stadyumlar, havalimanları, EN 12485 standardında özel olarak dikkat çekilen alanlardır. Ruhsat vermeye yetkisi olan idareler dışında; işverenler, tasarımda rolü olan mimarlar mühendisler, yatırımcılar, sorumluluğu paylaşırlar. Yapısal bir sorun varsa sorumluluk doğrudan yapımcı firmaya ait olur. Eğer uygulama anlamında bir sorun varsa o halde sorumluluk işletme sahiplerindedir. Tabi tüm bu sorumluluk, yangın hasarlarıyla ortaya çıkacaktır.
Danışmanlık Firmaları Destek Veriyor
Yangın yönetmeliğine dair zorunluluklar 2007 senesinden bu yana daha katı bir şekilde uygulanıyor. Projenize dair olası bir eksiklikte sorumlu tutulacağınızı unutmamalısınız. Bu açıdan, ilgili standartlara dair profesyonel düzeyde hizmet veren danışmanlık şirketleri ile iletişime geçebilir ve destek talep edebilirsiniz. Danışmanlık şirketleri, mevzuatların en güncel versiyonlarını sizin yerinize takip eder ve nasıl bir aksiyon almanız gerektiği konusunda sizi yönlendirir.
