Hidrofor nedir, ne işe yarar?
Halk arasında “suyun basınçlandırılması” olarak bilinen hidrofor; su basıncının yetersiz kaldığı yerlerde kullanılan su basınçlandırma sistemlerine verilen isimdir. Binalarda, dairelerde, müstakil villalarda, site ya da yüksek binalarda şebeke su basıncının yeterli gelmediği durumlarda, basınçlı su ihtiyacının karşılanması amacıyla kullanılır. Genellikle elektrik ile çalışır; musluklardan akan suyun basıncını arttırmaya yarar. Bir genleşme tankı vardır ve bu tank yardımı ile şebeke suyunun yetmediği yerlerde su basmak amacı kullanılır. Hidrofor direkt şebeke suyuna bağlanabilir. Yanı sıra direkt olarak şebeke hattına da bağlanabilir. Ancak şebeke hattına bağlanması durumunda sular kesildiği zaman hidroforun bir yararını göremezsiniz.
Hidrofor ne demek kısaca devam edelim; yukarıda da sözünü ettiğimiz gibi halk arasında suyun basınçlandırılması olarak bilinirler ancak tek kullanım yerleri suyu basınçlandırmak değildir. Hidrofor ne işe yarar, hidroforun amacı nedir gibi soruların tek yanıtı yüksek binalara su basıncı uygulamak değildir. Bu amacın yanı sıra bir başka işe yaradığı nokta; tek katlı ya da 2-3 katlı müstakil yapılarda ya da su kesintisinin sık görüldüğü noktalarda su deposundan binaya su basmaktır. Elektrikle çalışan pompalardır. Hidrofor ile pompa arasındaki fark genelde merak edilen bir detaydır. Bunu kısaca şu şekilde açıklayalım. Hidrofor bir sistem bütünüdür hem pompadan hem pompanın devreye giriş çıkışını kontrol eden kontrol ekipmanlarından oluşur. Pompanın daha uzun ömürlü çalışmasını sağlamak amacıyla koruma ekipmanlarından oluşmuş bir sistemi vardır böylece tek bir amaca odaklanmaz, genel olarak kontrol ve koruma sağlar.
Hidromatlı hidrofor nedir?
Öncelikle hidromat nedir, bunun tanımı ile başlayalım söze. Hidromat sistemleri; pompa ağızlarına takılarak herhangi başka bir işlemciye gereksinim duymaksızın pompayı hidrofor haline getiren ekipmanlardır. Hidromat bakım ve ayar gerektirmez bu nedenle kullanımı kolaydır. Ayrıca kurulumu sessiz ve montajı da basittir bu nedenle tercih edilen ünitelerdendir. İşin içerisinde su olunca akla gelen kelimeler; rutubet ve koku olur genelde. Hidromatlar suda rutubet yapmaz, istenmeyen kokular oluşturmaz. Pompaya hidromat takıldığı zaman artık ismi hidrofor olur diyebiliriz. Hidromat aynı zamanda fluid kontrol olarak da geçer.
Membranlı hidrofor çalışma prensibi
Hidroforlar, şebeke suyunun yetersiz kaldığı durumlarda otomatik olarak devreye giren pompalara verilen isimdir. Su tankında bulunan suyu, hava ile basınçlandırır ve uzak noktaya pompalar, özetle çalışma prensibi budur. Hidrofor pompasının seçimi tamamen ihtiyaca yönelik olmalıdır; suya istenilen yere gidecek basıncı verebilmelidir. Hidrofor sadece su tankı ve pompadan oluşan bir sistem değildir ayrıca depo üzerine monte edilmiş yardımcı elemanları vardır. Bu yardımcı elemanları şu şekilde sayabiliriz; manometre, çek valf, küresel vana (şiber), basınç anahtarı, güvenlik anahtarı, selenoid vana, seviye elektrotu.
- Şiber ya da diğer adıyla küresel vana, su akışını kesmek için kullanılır.
- Çek valf; basıncın azalması durumunda su akışının ters yöne gitmesine engel olmaya yarar.
- Manometre; basınç okuyucuya verilen isimdir.
- Güvenlik anahtarı; sistemdeki fazla basıncı dışarı atar, sistem güvenliğini sağlar
- Selenoid vana; hava bölgesine takılır, su seviyesine göre tankın hava emişini sağlamaya yarar.
- Basınç anahtarı; hidrofor tankı basıncına göre pompanın çalışmasını düzenler
Hidrofor tehlikeleri
Hidrofor sürekli çalışıyor, hidrofor devreye girmiyor, debi azalıyor, hidrofor su basmıyor, motor aşırı yükleniyor, hidrofor çok sık devreye giriyor, hidroforda titreşim var ve benzeri gibi soru ve sorunlarla sık karşılaşabiliyoruz. Hidrofor neticede “elektrik, basınç” gibi kelimelerle yan yana kullanıldığı için haliyle tehlikeleri de soru işaretlerine yol açıyor. Hidroforlar eğer gerekli güvenlik önlemleri alınırsa ve bakım onarım kuralları kullanım kılavuzuna uygun olarak gerçekleştirilirse “tehlikeli” olarak adlandırılmaz. Hidrofor kullanımında dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sayabiliriz;
- Elektrik panoları, hidroforun kalbi konumundadır. Bu panolar hem yüksek koruma hem de sıralı çalıştırma amacı ile kolaylık sağlar. Elektrik panolarının bakımın ihmal etmeyin çünkü bu kullanım ömrünü uzatmak için önemli bir detaydır.
- Hidrofor tankını düzenli olarak kontrol edin, bilhassa hava ayarlarını. 2 ya da 3 ayda bir kontrolünü gerçekleştirmenizde yarar var. İçindeki hava boşalabilir örneğin. Bu da olası pek çok arızaya zemin hazırlar. Bu nedenle hidrofor tankını düzenli olarak kontrol etmenizde yarar var.
- Hidrofor alırken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar vardır; daire sayısı ve bina yüksekliği, deponun yeri, bina tesisatında yer alan yatay ve dikey borular, su tesisatındaki suyun sürtünme katsayısı, kaç daire için su temin edilecek, monte edileceği yerle beslenecek dairelerin arasındaki mesafe ve benzeri gibi. Bu detaylar, doğru hidrofor seçimi için önemlidir ve uzun vadede işe yararlılık sağlar.
Hidrofor sürekli çalışıyor!
Hidrofor tehlikelerinden bahsetmişken, en sık karşılaşılan hidrofor arızalarından birine değinmeden geçmeyelim. Hidrofor sürekli çalışır durumda olabilir ya da çok sık aralıklarla devreye giriyor olabilir. Bu durumda kontrol etmeniz gerekenler ve olası arıza nedenleri şunlar olabilir;
- Hidrofor pompa genleşme tankında bir arıza söz konusu olabilir.
- Çek valf arızası olabilir örneğin su kaçırıyor olması muhtemeldir.
- Şebeke suyu kesildiği için hidrofor devreye girmiş olabilir.
- Genleşme tankı lastiği patlak olabilir ya da tankın içerisindeki hava bitmiş olabilir.
- Hava basıncından kaynaklanan bir sorun olabilir bu durumda derhal en yakın yetkiyi arayın ve mutlaka uzman bir destek alın.
Hidrofor çeşitleri nelerdir?
Hidrofor çeşitlerini 3 bölümde inceleyebiliriz; otomatik hava sağlayan hidroforlar, kompresörlü hidroforlar, membran basınçlı dengeleme tanklı hidroforlar.
Otomatik hava sağlayan hidrofor, havayı kendi temin eder. Daha çok apartmanlarda ya da küçük sanayi tesislerinde kullanılan bir hidrofor çeşididir.
Hava kompresörlü hidrofor, genelde hava şarj cihazları ile yeterli hava temin edilemeyen büyük tesislerde kullanılır. Örneğin endüstriyel tesisler ya da çok büyük siteler diyebiliriz.
Membranlı basınç dengeleme tanklı hidroforlar, paket tip hidroforların bünyesinde bulunur. Küçük hacimli membranlı tanklardır; birkaç litreden 20-25 litreye kadar çeşitli hacimlerde kullanılabilir. Az yer kaplar. Genellikle konutlarda kullanılır.
