Arşimet’in icadı ile hayatımıza giren ve bugün Arşimet vidası olarak halen varlığını sürdüren pompa modelleri, pek çok alanda işimize yarıyor ve gelişerek üretilmeye devam ediyor. Suyu yükselmek, sıvıları taşımak, sıvıyı düşük basınçtan yüksek basınca hareket ettirmek için kullanılan pompalar mekanik kuvvetlerin fiziksel kaldırma ve sıkıştırma kuvveti ile maddeyi itmesi prensibi ile çalışıyor. “İşe yararlık” konusunda sanayide elimiz ayağımız olmuşken, karşımıza en az bakımı kadar önemli başka bir madde çıkıyor; montajı. Pompanın verimli olması, işlevini tam olarak görmesi için montajında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. Peki pompa montajında nelere dikkat etmek gerekir? Detaylara birlikte göz atalım.
Pompa montajında dikkat edilecek hususlar
Pompa montajında dikkat edilmesi gerekenleri birkaç alt başlık altında toplayabiliriz. Bunlar;
• Montaj öncesi aşama• Montaj öncesi aşama
• Pompanın monte edileceği yeri belirleme
• Pompa montajının yapılacağı yerin temeli (Pompa kaidesi)
• Emiş borusu• Basma hattı
• Santrifüj pompa elektrik bağlantısı
Montaj öncesi nelere dikkat etmek gerekir?
Pompaların dışı, sert ve dayanıklı malzeme olabilir. Ancak elbette her malzeme gibi zarar görmeye açıktır. Montaj aşamasına henüz gelmeden dahi yanlış nakliye ve depolamadan kaynaklanan hasarlar meydana gelebilir. Pompa montajına başlamadan önce, daha o aşamaya gelmeden taşıma yöntemini denetim altında tutmanız önerilir. Kullanacağınız ekipmanların korozyona karşı koruma maddeleri ile kaplanması önerilir. Eğer aldığınız pompayı hemen değil de daha sonra monte edecekseniz iç kısımlarının paslanmasını önlemek için pastan korumayı sağlayan maddelerden sıkmanız gerekebilir. (Kullanım kitapçığını inceleyeniz) Pompa, tesise iş güvenliği kurallarına uygun olarak getirilmelidir. Eğer pompayı aldıktan sonra hemen monte işlemini gerçekleştirecekseniz o halde pompanın montaj yeri aşamasına geçebiliriz.
Pompanın montaj yeri nasıl olmalıdır?
Pompalar montaj edilirken işletme, bakım ve kontrol için yeterli boşluğun bırakılması gerekir. Eğer pompa ağırsa ve iri motora, gövdeye sahipse önceden bulunduğu yerde mutlaka gezer vinç ya da buna benzeyen ekipmanlar tesis edilmelidir Pompa, donma ve patlama tehlikesi olmayan ve havalandırma sistemi iyi olan nemsiz bir yere monte edilmelidir. Su baskınları ve tesisat kaçaklarını tahliye etmek için uygun drenaj kanalları olmalı veya drenaj pompası kullanılmalıdır.
Pompa temeli (kaidesi)
Pompa temelinin hazırlanmasında ve pompa grubunun montajında çok titiz bir çalışma gerekir. Önce pompa yerini yukarıdaki şartlara uygun hale getirmeniz önerilir. Yanlış ve dikkatsiz montaj, pompanın ömrünü de kısaltacaktır. Örneğin montajı yapılan pompanın etrafında pompaya rahatça ulaşmak için yeterli alan bırakılmaz ise bu durumda pompanın bakım yapılması zorlaşır. Düzenli bakımı yapılmayan pompanın kullanım ömrü azalır ve yine bu durum pompa parçalarının erken aşınmasına ve dolayısı ile de pompaların sık sık arızalanmasına yol açar. Peki pompa temeli nasıl olmalıdır? Pompanın temeli titreşimleri sönümleyecek kadar ağır olmalıdır. Şase düzlemi ve kaplin ayar bozulmalarını önlemesi bakımından da bir o kadar mukavemetli olması gerekir. Pompayı monte etmeden önce temel kütle betonunun tamamen katılaşmış ve güç kazanmış olmasına dikkat etmeniz önerilir. Sağlam toprak üzerine yapılan beton temeller genellikle en sık tercih edilen pompa oturma temellerindendir. (Pompa kaidesi ile ilgili kullanım kitapçığına bakınız)
Emiş borusu nasıl olmalıdır?
Az önce bahsettiğimiz gibi pompa emme borusunun mümkün olduğunda kısa ve düz olması gerekir. Eğer emme borusunun uzun olmasını gerektiren durumlar var ise bu durumda sürtünme kayıplarını azaltmak için boru çapları arttırılabilir. Eğer pompa su naklini aşağıdaki bir yere yapacaksa bu durumda emme borusunun pompaya doğru sürekli yükselen bir konumda olması gerekir. Böylece boru hattı içinde oluşması muhtemel havanın tahliyesini sağlamış olursunuz. Emme borusu kesinlikle sızdırmaz olmalı bu nedenle dikkatlice kontrol edilmeli. Eğer pompa kendinden çok daha yüksekte bulunan bir pompadan besleniyorsa bu durumda emme borusunda ekseni yatay konumda olacak şekilde bir izolasyon vanası kullanılmalıdır. Bu vana, pompa çalışır vaziyetteyken daime tam açık konumda olmalıdır. Emiş borusuna hava girmesi önlenmelidir ve yanı sıra tank besleme borusu ile emiş borusu arasında mesafe olmalıdır. Tank besleme borusu, emiş borusundan daha uzakta olmalı ve su seviyesinin altında yer almalıdır. Emme hattında boru çapı büyültürken eksantrik redüksiyon kullanılmalı (Redüksiyonun düz taraf yukarıya gelecek şekilde) Emme boru pompa girişinde boru çapını on katı boyunda düz boru hattı kullanılmalıdır. (Boru çapı*10= düz mesafe) Pompa emiş tesisatı pompaya yük bindirmeyecek şekilde zeminden veya tavandan desteklenmelidir.
Basma borusunda nelere dikkat etmek gerekir?
Debi ve basma yüksekliğini ayarlayabilmek için basma borusuna bir kontrol vanası bağlanması gerekebilir. Bu kontrol vanası, pompaya yakın olmalıdır. Basma borusu üzerine pompa ile kontrol vanasının arasına bir çek valf bağlanarak, basma hattında ters akış önlenebilir. Pompanın basma yüksekliği 10 m’den fazla ya da pompa basma hattı oldukça uzun ise bu durumda pompayı durma sırasındaki su darbelerine karşı korumak gerekir. Pompa, su darbesini karşılayamaz. Ters akışı önlemek ve pompayı su darbelerine karışı korumak için basma borusu üzerine pompa ile izolasyon vanası arasında bir çek valf bağlanması gerekir. Çek valf pompa ile vana arasına yerleştirilir ve böylece beklenmedik motor arızalarında ya da ters akışlarda pompanın ters dönmesini de engellenmiş olur. Basma hattında boru çapı büyültmelerinde konik redüksiyon kullanılmalıdır. Pompa basma tesisatı pompaya yük bindirmeyecek şekilde zeminden veya tavandan desteklenmelidir.
Santrifüj pompa elektrik bağlantısı
Pompa montajında elektrik bağlantısında dikkat edilmesi gereken noktaları birkaç madde altında toplayabiliriz.
• Elektrik bağlantısını sadece yetkili elektrikçilerin yapması önerilir.
• Elektrik bağlantısını sadece yetkili elektrikçilerin yapması önerilir.
• Pompanın güvenlik talimatları kısmında yer alan güvenlik önlemleri harfiyen uygulanmalıdır.
• Pompa montajına başlamadan önce tüm enerji bağlantılarının kesildiğine mutlaka emin olun.
• Enerji kablolarını döşerken dikkatli olunması gerekir. Bu kabloların boru donanımına, pompa ve motor gövdelerine temas etmemesi önemlidir.
• Motorun elektrik bağlantılarını yapmadan önce pompa mili el ile çevrilmeli ve pompa rotorunun rahat dönüp dönmediği iyice kontrol edilmelidir.
• Motor topraklama bağlantısını mutlaka kontrol edin. Elektrik bağlantı şekilleri motorun gücüne, güç kaynağına ve bağlantı tipine göre farklılık gösterebilir bu nedenle elektrik bağlantısını yapmadan önce mutlaka gerekli prosedürleri takip edin.
Pompa montajında dikkat edilecek hususlar hakkında geri kalan tüm detaylı bilgileri pompa kullanım kılavuzunda bulabilirsiniz. Talimatlar doğrultusunda pompanızı güvenle monte edebilirsiniz.
