Kaplin, güç aktarımını sağlayan en temel makine aksamlarından biridir. Makinelerde güç aktarımının güvenli bir şekilde gerçekleşmesi için kilit bir öneme sahiptir. Kaplin ne işe yarar sorusunun basit ancak oldukça önemli bir yanıtı vardır. Kaplin, motor vb. gibi aldığı döner hareketi diğer tarafta yer alan şafta iletir. Kullanılan sistemde bir nevi sigorta olarak görev yapar. Millerdeki kayma oranını belirli bir ölçüde tolere eder ve yine millere gelen yükleri engeller ve üzerine alır. Kaplinler belli bir torkta imal edilirler. Kullanılacak yere bağlı olarak birçok kaplin çeşidi mevcuttur. Belli bir torkta imal edilmesinin nedeni hem gücü yeteri düzeyde diğer tarafa iletmektir hem de meydana gelme ihtimali olan olası sıkışmalarda kendisini parçalayarak sistemin daha fazla zarar görmesini engellemektir. Kaplin çeşitleri farklı malzemeler ile elde edilir. Kaplin malzemelerinden birkaçı şunlardır; çelik, paslanmaz çelik, alüminyum, döküm, kompozit, plastik ve benzeri gibi. Kaplin fiyatları bir diğer merak edilen konulardan biridir. Ancak bu konuda net bir fiyat vermek uygun olmaz. Kaplinler kullanılacak yere ve modele göre değişkenlik gösterir bu nedenle kaplin fiyatları da aynı şekilde farklılaşır.
Kaplin çeşitleri nelerdir?
Kaplinler, kullanılacak sistemin ihtiyacına göre belirlenir. Çok fazla sayıda kaplin tipi vardır. Genellikle endüstriyel uygulamalarda sıkça tercih edilen kaplinlerden birkaçı şunlardır; tam flex dişli kaplin, rijit kaplin, elastik kaplin, yaylı kaplin, yaprak yaylı kaplin. Yanı sıra körüklü kaplin, zincir kaplin, hidrolik kaplin, manyetik kaplin, disk kaplin, spindle ve tork sınırlayıcı kaplin gibi çeşitleri de pek çok alanda kullanılır. Kaplinler nerelerde kullanılır sorusunun yanıtı ile devam edelim. Güç aktarımının yapılacağı her yerde kullanılırlar. Yürütme ve kaldırma ekipmanları ya da pompa sistemleri kaplinin kullanıldığı yerlerden birkaçıdır.
Pompalarda kaplin ayarının önemi
Kaplinler görev itibari ile oldukça hassas ayar gerektiren ekipmanlardandır. Kaplin ayarı sistemin ve prosesin düzgün çalışması için kilit önem arz eder. Kaplin ayarında iki şaftın eksen doğrultusu çok önemli bir detaydır. Hizalama ne kadar düzgün ve iyi yapılırsa sistemin çalışması da o kadar randımanlı olur. Kaplin ayarı yapılırken birkaç yöntem ön plana çıkar. Bu yöntemlerden biri kaplin yüzeyinde cetvel, kıl gönye ve benzeri araçlar ile kaplin ayarının yapılmasıdır. Ayrıca komparatör yardımı ile de hassas ayar yapılabilir. Lazerli kaplin ayar cihazları da bu hassas ayarlamaya katkı sağlar.
Kaplin seçimi
Kaplin seçilirken ve montajı yapılırken dikkat edilmesi gereken belli başlı hususlar vardır. Bunlardan birkaçını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür.
- Öncelikli olarak kaplin uygun bir torkta seçilmelidir.
- Montajı uygun ve doğru hizalama ile yapılmalıdır.
- Montaj yapılacak yerin sıcaklık, nem, toz ya da titreşim gibi detayları dikkatlice incelenmelidir ve çalışma yeri uygun koşullara göre hazırlanmalıdır.
- Eksenel ve yatay bakımdan açılar dikkatli hesaplanmalıdır.
- Kaplin montajı kadar sökülmesi bakımından da önemlidir. Kaplin yerini ayarlarken sökülebilmesi kolay olmasına dikkat etmek gerekir.
Kaplin bakımında dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Kaplin bakımında belli başlı dikkat noktaları vardır. Öncelikli olarak periyodik gözlem önemlidir. Kaplin parçalarında kırık ya da çatlama olup olmadığı kontrol edilmelidir. Kaplin lastiğine de dikkat etmek gerekir çünkü parçalanmış ya da deforme olmuş olabilir. Kaplin üzerindeki yağlar ve kirler düzenli olarak temizlenmelidir. Kaplin yüzeyinde aşınma olup olmadığı kontrol edilmelidir. Gürültü önemli bir durumdur. Aşırı gürültülü çalışması bir yerlerde sıkıntı olduğuna işaret edebilir. Titreşim de aynı şekilde dikkat edilmesi gereken hususlardan biridir. Hidrolik kaplinlerde yağ kaçağı olabilir. Bu nedenle özellikle hidrolik kaplinlerde yağ kaçağı olup olmadığı sıkça kontrol edilmelidir. Cıvataların bakımı ve gevşeme olup olmadığı da kaplin bakımı sırasında dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir.
