Bugün vakum pompasının tarihine baktığımızda oldukça eski dönemlerden günümüze gelen bir icat olduğunu gözlemliyoruz. Sanayi sektöründe sıkça karşımıza çıkan vakum pompası bundan seneler önce Otto von Guericke tarafından icat edildi. Yaklaşık 1650’li yıllarda ilk kez üretilen vakum pompası nedir kısaca değinelim ve ardından vakum pompası ne işe yarar, vakum pompası çeşitleri, vakum pompası çalışma prensibi gibi detaylarla yazımıza devam edelim. Vakum pompası, vakumun arkasında bir kısmını bırakması amacıyla kapalı bir birimden gaz molekülleri kaldıran cihaza verilen isimdir. Vakum pompası nerelerde kullanılır sorusuna özetle motorlu araçlar diyebiliriz. Vakum pompası, negatif basınç ya da alçak basınç üretmek amacıyla kullanılır. Motorlu araçlarda aynı zamanda bazı işlevlerin de yerine getirilmesi ve sistemlerin sorunsuz çalıştırılması için de kullanılır. Bazı durumlarda eğer vakumun depolanması gerekiyorsa vakum akümülatörü de bulunur. Vakum pompası yalnızca mekanik bir ekipman değildir aynı zamanda elektriklidir de. Vakum pompası çalışma prensibinden kısaca bahsedelim. Vakum, gaz basıncının atmosferik basınçtan çok daha az olduğu bir kaptır. Hareketli gaz moleküllerinin kuvveti kabın duvarlarına çarpar ve böylece basınç oluşur. Pompanın içerisinde bir mekanizma, basıncı atmosferin altına düşürmek amacıyla küçük bir , boşluğu genişletir. Bu sayede vakum pompası haznesinden bir miktar sıvı, pompanın küçük boşluğuna itilir.
Vakum pompaları çeşitleri nelerdir?
Tek tip vakum pompası bulunmaz. Vakum pompaları, farklı pompa teknolojilerine sahiptir. Pompa işlemi sırasında gazın yağ ya da suya maruz kalma durumu olabilir. Bu gibi koşullarda ıslak ya da kuru tip pompa türleri vardır. Endüstri ve hayatın pek çok alanında işlevi olan vakum pompalarını şu şekilde sınıflandırmak mümkündür; kuru vakum pompaları, su bazlı vakum pompaları ve yağlı vakum pompaları.
Temiz bir vakum sağlar ve diğerlerine göre daha az bakım gerektirir. Herhangi bir atık üretimi yoktur. Diğerlerine göre dezavantaj denilen noktalardan biri yüksek bir maliyeti olmasıdır. Özellikle başlangıçta yüksek bir maliyete sahiptirler. Kuru pompalar genel olarak diyafram, piston, kaydırma ve turbo moleküler pompalar içerirler.
Kuru vakum pompalara göre çok daha düşük bir başlangıç maliyetine sahiptir. Minimum bakım gereksinimiz vardır. Su bazlı pompalar genel olarak korozyona dayanıklı pompa çeşitlerindendir. Su bazlı pompaların özelliklerinden biri kirli suyun atılmasıdır.
Yağ bazlı vakum pompalarının en büyük özelliklerinden biri yüksek pompalama kabiliyetleridir. Ekonomik fiyatlıdırlar ve yüksek pompalama gücü nedeniyle aynı zamanda yüksek verim sağlarlar. Yağ bazlı vakum pompalar düzenli bakım gerektirir. Yağ değişimi önemli bir noktadır. Pompalar aynı zamanda filtreye ihtiyaç duyar. Bunun nedeni hem pompayı korumaktır hem de çevrenin zarar görmesini engellemektir. Giriş ve çıkış filtrelerinin bulunması çevreyi korumak adına atılan bir adımdır. Yağ pompaları döner kanatlı pompalar ve dişli pompaları barındıran vakum pompa türlerindendir.
Vakum pompası nerelerde kullanılır?
Vakum pompası her sektörde kullanılan bir ekipmanlardan biridir. Vakum pompaların kullanım alanlarından kısaca bahsedelim.
- Vakum uygulayıp farklı gaz basılması gerektiren imalat sanayilerinde
- Bir takım medikal uygulamalarda. Örneğin aspiratör aracılığı ile vakum gerektiren durumlarda.
- Yüksek vakum ihtiyacına gerek duyulan incelemelerde
- Formula 1 araçlarında olduğu gibi sert tabakayla kaplamalarda
- Yağ üretim tesislerinde özellikle rafine işlemlerinde
- Steril ortam gerektiren üretim tesislerinde
- Hava oluşumunun tahliyesi sırasında ihtiyaç duyulan noktalarda
- Tekstil sektöründe kurutma aşaması gibi birden fazla alanda
- İstenmeyen gaz ya da buharın çekilmesi durumlarında. Buna örnek olarak kimyasal işlemler gerektiren durumları verebiliriz.
